Klemens VIII

Ippolito Aldobrandini (urodzony w Fano koło Florencji, 24 lutego 1536 roku, zmarł w Rzymie, 3 marca 1605 roku) herb

Syn Salvestra Aldobrandini, adwokata florenckiego i Lisy (Elisabett) Donati, córki Guida Donati, gubernatora di Fano.

Papież, Biskup Rzymu, Wikariusz Jezusa Chrystusa, Następca i Książe Apostolski, Najwyższy Biskup Kościoła, Patriarcha Świata od 30 stycznia 1592 roku do 3 marca 1605 roku.

Trudności z podejmowaniem decyzji kompensował szczerą wiarą i gotowością do wyrzeczeń. Uwolnił papiestwo od dominacji hiszpańskiej i zbliżył się do Francji, choć Henryka IV uznał za króla dwa lata po jego konwersji na katolicyzm i dopiero wtedy cofnął ekskomunikę. Pośredniczył w zawarciu pokoju między Francją a Hiszpanią.

Pochodził z Fano nieopodal Florencji i był synem adwokata. Po studiach w Padwie, Perugii i Bolonii uzyskał doktorat z prawa i cieszył się sławą wybitnego jurysty. Pisali się o nim, że …był człowiekiem pobożnym, lecz nieobce mu były także nepotyzm i rozrzutność. Pius V zatrudnił go w trybunałach roty i sygnatury, w okresie panowania Grzegorza XIII - pod wpływem Filipa Neriego - przyjął święcenia kapłańskie, a Sykstus V powierzył mu urząd datariusza i godność kardynała-prezbitera oraz wielkiego penitencjariusza. Jako legat papieski przebywał w Polsce, prowadząc mediacje z królem Zygmuntem III Wazą o uwolnienie znajdującego się w niewoli po bitwie pod Pszczyną arcyksięcia Maksymiliana.

Po śmierci Innocentego IX papieżem został 30 stycznia 1592 roku Ippolito Aldobrandini, który przyjął imię Klemensa VIII. Po wyborze na papieża nadał godności kardynalskie swoim kuzynom i powierzył im kierowanie sprawami Kościoła. Realizował postanowienia Soboru Trydenckiego: wydał poprawioną wersję Pisma Świętego - tzw. edycję klementyńską Wulgaty - oraz rozszerzony Indeks ksiąg zakazanych, poprawiony ceremoniarz - pontyfikał, brewiarz i Mszał rzymski. Dla rozstrzygnięcia sporu o zasięg wpływu łaski Bożej na wolę człowieka, który toczyli jezuici z dominikanami, papież powołał specjalną komisję. W1600 roku inkwizycja rzymska skazała na śmierć kilkadziesiąt osób, uznanych za heretyków; jednym z nich był eksdominikanin, filozof Giordano Bruno.

Klemens VIII poszerzył obszar Państwa Kościelnego o księstwo Ferrary. Bezskutecznie próbował zawiązać koalicję przeciw Turkom osmańskim, którzy zagrażali Węgrom, Chorwacji i Dalmacji.

Utworzył tzw. kongregację dobrego porządku, kierującą finansami państwa, i wspierał misje, ustanawiając komisję przekształconą w Kongregację Rozkrzewiania Wiary. Ogłosił Rok Jubileuszowy 1600, na który przybyło do Rzymu trzy miliony pielgrzymów; zainaugurował go otwarciem "Drzwi Świętych" (Porta Santa) w Bazylice św. Piotra. Rok Jubileuszowy 1600 sprowadził do Rzymu milion pielg­rzymów; papież osobiście słuchał spowiedzi w bazylice św. Piotra i przyjmował pielgrzymów. W zasadzie służył refor­mie Kościoła. Urządził krypty w Bazylice św. Piotra, zbudował ołtarz papieski, zakończył budowę apartamentów papieskich oraz wzniósł ołtarz Najświętszego Sakramentu w Bazylice św. Jana na Lateranie.

Zmarł w Rzymie, a pochowano go w Bazylice S. Maria Maggiore.

Znając Polskę jeszcze z czasów sprawowania swojej misji legackiej, dobrze orientował się w stosunkach panujących w Rzeczypospolitej, do której odnosił. się z wielką życzliwością. Pisma papieskie kierowane do króla były zawsze utrzymane w bardzo serdecznym tonie. Zainteresowany osobiście sprawami Polski, polecił nuncjuszowi Germanikowi Malaspinie zażeg­nanie nieporozumień między królem Zygmuntem III a hetma­nem Janem Zamojskim, któremu Kuria rzymska chciała w przyszłości powierzyć naczelne dowództwo wojsk chrześcijań­skich w wojnie przeciwko Turcji. Klemens VIII potwierdził brewem z 19 października 1594 roku fundację przez hetmana Akademii Zamojskiej. Otrzymała ona trzy wydziały: sztuk wyzwolonych, prawa i medycyny.

Za pontyfikatu tego papieża większość biskupów ruskich, zebrana w czerwcu 1595 roku w Brześciu na synodzie, postanowiła zawrzeć unię z Rzymem. Wysłani do Wiecznego Miasta przedstawiciele Kościoła rus­kiego 23 grudnia 1595 roku złożyli uroczyste wyznanie wiary. Fakt ten Klemens VIII ogłosił 31 grudnia 1599 roku światu chrześcijańskiemu specjalną bullą "Magnus Dominus". Na synodzie w Brześciu Litewskim 9/19 października unia została formalnie ogłoszona. Do Kościoła katolickiego przeszło wtedy, zachowując swój obrządek, milion prawosławnych. Klemens VIII kanonizował 17 kwietnia 1594 roku św. Jacka Odrowąża.


Żródła:

"Poczet papieży" - Michał Gryczyński

"Poczet papieży" - Jan Wierusz Kowalski.


USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83 z późn. zmianami)

Bogdan Pietrzyk